بسته‌بندی در عرصه بازاریابی یکی از عوامل کلیدی و حیاتی به شمار می‌آید. بسته‌بندی نقش مهمی در ایجاد ارتباط بین محصول یک شرکت و مشتریانش ایفا می‌کند و تأثیر بسزایی در تصمیم‌گیری مشتریان در خرید محصول دارد. این تأثیر به دلیل عوامل مختلفی که در طراحی و انتخاب بسته‌بندی دخیل می‌شوند از جمله شکل، رنگ، متریال و حتی پیامی که بسته‌بندی به مشتری انتقال می‌دهد بسیار حیاتی است. در دنیای پویا و رقابتی بازارهای امروزه، برندها به دنبال هر فرصتی هستند تا محصولات خود را به موفقیت‌های بزرگ تبدیل کنند. این موفقیت به طور قابل توجهی به ارتباط بین محصول و مشتریانشان بستگی دارد. با ما همراه باشید تا این موضوع را به طور مفصل توضیح دهیم.
بسته بندی چیست؟
بسته‌بندی یک فرآیند مهم در صنعت و تجارت است که در آن محصولات یا کالاها برای حمل و نقل، ذخیره‌سازی، فروش و مصرف نهایی به صورت مناسب و ایمن درون بسته‌ها یا کیسه‌ها قرار می‌گیرند. بسته‌بندی به منظور محافظت از کالاها در برابر آسیب‌ها، آلودگی، رطوبت، حشرات، نور خورشید و عوامل دیگر بیرونی انجام می‌شود. همچنین بسته‌بندی به عنوان یک ابزار تبلیغاتی و شناساندنی نیز بکار می‌رود تا مشتریان بتوانند محصول را بازشناسایی کنند و از آن بهره‌مند شوند.
اهداف و ویژگیهای بسته بندی
بسته بندی از ویژگیهای مختلفی برخوردار است که برخی از آنها عبارتند از:
- محافظت از کالا
- تازگی و دوام
- تعامل با مشتریان از طریق بسته بندی
- سهولت استفاده از محصول
- قوانین و مقررات
محافظت از کالا
بسته‌بندی باید محصولات را در برابر آسیب‌ها و خطرات حمل و نقل محافظت کند. مانند شکستن، خراب شدن، نشتی یا آسیب‌های زیست‌محیطی.
تازگی و دوام
بسته‌بندی به محصولات کمک می‌کند تا تازگی و دوام خود را حفظ کنند. به عنوان مثال بسته‌بندی مواد غذایی باید از آلودگی و تخریب جلوگیری کند.
تعامل با مشتریان از طریق بسته بندی
بسته‌بندی می‌تواند به عنوان ابزاری برای جلب توجه مشتریان و تشویق آنها به خرید محصول عمل کند. طراحی و برچسب‌گذاری مناسب می‌تواند نقش مهمی در این امر داشته باشد.
سهولت استفاده از محصول
بسته‌بندی باید به مشتریان اطلاعات کافی در مورد نحوه استفاده از محصول را ارائه دهد و استفاده از محصول را آسان کند.
قوانین و مقررات
بسته‌بندی باید با قوانین و مقررات مربوط به نوع محصول و منطقه‌ی جغرافیایی تطابق داشته باشد. به عنوان مثال برخی محصولات نیاز به بسته‌بندی خاصی برای حمل و نقل بین‌المللی دارند.
به طور کلی بسته‌بندی نقش مهمی در حفظ کیفیت محصولات، ایجاد اعتماد مشتریان و تسهیل فرآیند توزیع و فروش ایفا می‌کند. انواع مختلفی از مواد بسته‌بندی و روش‌های بسته‌بندی بر اساس نوع محصول و مقصد استفاده متفاوتند.
مزایای بسته بندی
حفاظت از محصول، درج اطلاعات مربوط به کالا، نگهداری طولانی مدت، ترویج محصول، مدیریت مواد زائد، حفاظت از ایمنی مصرف کننده، تسهیل در تعقیب محصول و تقلیل در هدر رفت مالیاتی از جمله مزیتهای مهم بسته بندی است که در ادامه این مزایا را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
حفاظت از محصول
همانطور که در بخش اهداف بسته بندی هم گفته شد، بسته‌بندی به محصولات کمک می‌کند تا از آسیب‌ها و خطرات مختلفی مانند آلودگی، ضربه، فشار، نور خورشید و تغییرات دما محافظت شوند. برای رسیدن به این هدف باید طراحی بسته بندی به شکل اصولی و میابق با استاندارهای بازاریابی انجام شود.
خوشبختانه ابزارهای طراحی و علم طراحی بسته بندی به اندازه‌ای پیشرفت کرده است که همه روزه شاهد بروز خلاقیت‌های شگفت‌انگیز در زمینه بسته بندی محصولان مختلف هستیم. بر همین اساس هم رقابت بر سر بسته بندی خلاقانه بسیار شدید شده و شرکت‌ها و تولیدی‌های مختلف برای رسیدن به نتیجه حداکثری از بسته بندی، با شرکت‌های برندینگ بزرگ ماند آویده هکاری می‌کنند تا جدیدترین و خلاقانه‌ترین روش‌های بسته بندی برای محصولاتشان در نظر گرفته شود.
درج اطلاعات مربوط به کالا
بسته‌بندی معمولا حاوی اطلاعاتی درباره محصول مانند نام، مارک، تاریخ انقضا، مواد تشکیل‌دهنده، راهنمای مصرف و اطلاعات تغذیه است که به مصرف‌کننده کمک می‌کند تصمیم بهتری درباره خرید و مصرف محصول بگیرد.
نگهداری طولانی‌مدت
بسته‌بندی مناسب می‌تواند عمر مفید محصولات را افزایش دهد و میزان تبخیر، آلودگی و فساد محصولات را تا حد بسیار زیادی کاهش دهد. این مزیت مخصوصا برای محصولاتی مانند مواد غذایی و داروها بسیار مهم است. این مورد نیز نیاز همکاری با طراحان بسته بندی را آشکار می‌سازد؛ کسی که کار طراحی بسته بندی را انجام می‌دهد، علاوه بر طراحی ظاهری بسته بندی، باید متریال مناسب برای بسته بندی را هم در نظر بگیرد و مناسب‌ترین جنس بسته بندی را به شکلی اقتصادی و در عین حال زیبا برای محصولات مورد نظر انتخاب و طراحی نماید.
ترویج محصول
بسته‌بندی با طراحی زیبا، شیوه نمایش و اندازه مناسب می‌تواند محصول را برای مصرف‌کننده جذاب‌تر کند و به فروش محصول کمک کند.
مدیریت مواد زائد
بسته‌بندی می‌تواند به جلوگیری از هدررفت مواد غذایی و سایر مواد بازیابی‌شده کمک کند. زیرا محصولات در شرایط بهتری نگهداری می‌شوند.
حفاظت از ایمنی مصرف‌کننده
در بعضی از موارد (مانند بسته بندی مواد شیمیایی و سمی) بسته‌بندی محصولات معمولا ایمنی مصرف‌کننده را تضمین می‌کند؛ زیرا ممکن است باعث جلوگیری از تماس مستقیم با مواد خطرناک یا تماس با مواد حساسیت‌زا شود.
تسهیل در تعقیب محصول
بسته‌بندی به شناسایی و تعقیب محصولات در زنجیره تأمین کمک می‌کند که در مواقع بحرانی مانند بازخرید محصولات معیوب، می‌تواند بسیار مهم باشد.
کاهش هدررفت مالیاتی
بسته‌بندی ممکن است به تقلیل در هدررفت مالیاتی کمک کند؛ زیرا می‌تواند در فرآیند تشخیص و تعیین ارزش افزوده محصولات موثر باشد.
در کل بسته‌بندی از لحاظ حفاظتی، اطلاعاتی، ترویجی و اقتصادی اهمیت زیادی دارد و به بهبود کیفیت محصولات و رضایت مصرف‌کننده کمک می‌کند.
نقش بسته بندی در بازاریابی و جذب مشتری
بسته‌بندی در بازاریابی نقش بسیار مهمی دارد و می‌تواند به عنوان یک ابزار استراتژیک برای جذب مشتریان و افزایش فروش محصولات و خدمات شما عمل کند. در زیر به برخی از نقش‌ها و اهمیت بسته‌بندی در بازاریابی اشاره می‌کنیم:
- جلب توجه مشتریان
- تبلیغات و ارتقا برند
- تفکیک از رقبا
- تداول و ارتقاء فروش
جلب توجه مشتریان
بسته‌بندی مناسب می‌تواند با طراحی جذاب و زیبا، توجه مشتریان را به محصول شما جلب کند. در یک رفتار خریداری اولیه، بسته‌بندی می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای ایفا کند.
تبلیغات و ارتقای برند
بسته‌بندی می‌تواند به عنوان یک وسیله تبلیغاتی برای برند شما عمل کند. لوگو، شعار و تصاویر بر روی بسته‌بندی می‌توانند هویت برند شما را نمایان کنند و اعتبار برند را افزایش دهند.
تفکیک از رقبا
بسته‌بندی با کیفیت و خلاقانه می‌تواند محصول شما را از محصولات رقبا تمیزتر نشان دهد و مشتریان را به سمت شما جذب کند.
تداول و افزایش فروش
بسته‌بندی مناسب می‌تواند تداول محصولات را در مغازه‌ها و زنجیره‌های تأمین تسهیل دهد و به افزایش فروش کمک کند.
انتخاب مصرف‌کننده
مصرف‌کنندگان اغلب بین چندین گزینه محصول مشابه انتخاب می‌کنند. بسته‌بندی می‌تواند تأثیر مهمی در انتخاب محصول توسط مشتریان داشته باشد.
جمع بندی
همانطور که در این مقاله ذکر شد بسته‌بندی در بازاریابی و جذب مشتری تأثیر بسیار مهمی دارد و می‌تواند در موفقیت یک محصول یا خدمت تأثیر گذار باشد. طراحی دقیق و متناسب با هدف، برند و نیازهای مشتریان می‌تواند به بهبود عملکرد بازاریابی و افزایش فروش کمک کند. برای رسیدن به حداکثر فروش و بازاریابی موثر توصیه می‌شود که حتما با یک آژانس تبلیغاتی و طراح بسته بندی همکاری داشته باشید.