دستگاه شیرینگ پک یکی از ابزارهای حیاتی در صنعت بسته‌بندی است که به منظور بسته‌بندی محصولات با استفاده از فیلم شیرینگ (شرینک) مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه‌ها در صنایع مختلف از جمله غذایی، دارویی، آرایشی و بهداشتی و همچنین صنایع الکترونیکی کاربرد گسترده‌ای دارند. عملکرد دستگاه شیرینگ پک به گونه‌ای است که با استفاده از حرارت، فیلم شیرینگ را به دور محصول پیچیده و با جمع کردن آن، بسته‌ای محکم و محافظ ایجاد می‌کند.
برای عملکرد بهینه و طولانی مدت دستگاه شیرینگ پک، استفاده از قطعات با کیفیت و نگهداری مناسب از آنها امری ضروری است. در این مقاله به بررسی مهم‌ترین قطعات دستگاه شیرینگ پک و نقش هر یک در فرآیند بسته‌بندی خواهیم پرداخت.
دستگاه شیرینگ پک چیست؟
دستگاه شیرینگ پک یک ابزار صنعتی است که برای بسته‌بندی محصولات با استفاده از فیلم پلاستیکی قابل جمع‌شدن (شیرینگ) به کار می‌رود. این دستگاه‌ها به وسیله حرارت، فیلم پلاستیکی را به دور محصول می‌پیچند و با جمع کردن آن، بسته‌ای محکم و محافظ ایجاد می‌کنند. این نوع بسته‌بندی باعث میشود محصولات در برابر گرد و غبار، رطوبت و آسیب‌های فیزیکی محافظت شوند.
انواع دستگاههای شیرینگ پک
دستگاههای شیرینگ پک به طور کلی به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند: دستی، نیمه‌اتوماتیک و تمام اتوماتیک. هر کدام از این دستگاه‌ها برای نیازها و ظرفیت‌های مختلف تولیدی طراحی شده‌اند که در ادامه مقاله به هر کدام اشاره میشود.
1. دستگاه شیرینگ پک دستی
دستگاههای شیرینگ پک دستی برای کسب‌وکارهای کوچک و تولیدات با حجم پایین مناسب هستند. در این دستگاه‌ها، اپراتور باید به صورت دستی فیلم شیرینگ را به دور محصول پیچیده و سپس با استفاده از حرارت، آن را به دور محصول جمع کند. کاربردهای مختلف دستگاه شیرینگ پک دستی عبارتند از:
- بسته‌بندی محصولات غذایی کوچک
- بسته‌بندی محصولات آرایشی و بهداشتی
- بسته‌بندی لوازم التحریر
2. دستگاه شیرینگ پک نیمه اتوماتیک
دستگاههای شیرینگ پک نیمه اتوماتیک بخشی از فرآیند بسته‌بندی را به صورت خودکار انجام می‌دهند اما همچنان نیاز به دخالت اپراتور دارند. این دستگاه‌ها برای کسب‌وکارهای متوسط مناسب هستند. کاربردهای مختلف دستگاه شیرینگ پک نیمه اتوماتیک عبارتند از:
- بسته‌بندی بطری‌ها و قوطی‌های نوشیدنی
- بسته‌بندی جعبه‌های محصولات
- بسته‌بندی مواد غذایی در بسته‌های متوسط
3. دستگاه شیرینگ پک تمام اتوماتیک
دستگاههای شیرینگ پک تمام اتوماتیک تمامی مراحل بسته‌بندی را به صورت خودکار انجام می‌دهند و برای خطوط تولید با ظرفیت بالا مناسب هستند. این دستگاه‌ها کمترین نیاز به دخالت انسانی دارند و به طور گسترده در صنایع بزرگ استفاده می‌شوند. کاربردهای مختلف دستگاه شیرینگ پک تمام اتوماتیک عبارتند از:
- بسته‌بندی محصولات غذایی در حجم بالا
- بسته‌بندی محصولات دارویی و بهداشتی
- بسته‌بندی لوازم الکترونیکی
قطعات دستگاه شیرینگ پک
دستگاه شیرینگ پک از اجزا و قطعات مختلفی تشکیل شده است که هر کدام نقش مهمی در عملکرد صحیح و بهینه دستگاه ایفا می‌کنند. در ادامه به توضیح مهم‌ترین قطعات دستگاه شیرینگ و عملکرد هر یک پرداخته میشود.
نوار نقاله (Conveyor Belt) از قطعات دستگاه شیرینگ پک
نوار نقاله با استفاده از موتورها و چرخ‌دنده‌ها حرکت می‌کند و محصولات را به صورت پیوسته و یکنواخت جابجا می‌کند. جنس نوار نقاله معمولا از مواد مقاوم در برابر حرارت ساخته میشود تا در برابر دمای بالای تونل حرارتی مقاوم باشد. این قسمت از دستگاه وظیفه حمل محصولات از نقطه ورودی به داخل تونل حرارتی و سپس خروجی دستگاه را به عهده دارد.
سیستم حرارتی (Heating System) از قطعات دستگاه شیرینگ
سیستم حرارتی شامل المنت‌های گرم‌کننده، مشعل‌ها و یا هیترهای برقی است که حرارت لازم را برای تونل حرارتی فراهم می‌کنند. دمای سیستم حرارتی باید به دقت کنترل شود تا از سوختن فیلم شیرینگ و محصول جلوگیری شود. وظیفه سیستم حرارتی تأمین حرارت مورد نیاز برای جمع شدن فیلم شیرینگ به دور محصول است.
تونل حرارتی (Shrink Tunnel) دستگاه شیرینگ
تونل حرارتی بخش اصلی دستگاه شیرینگ پک است که محصولات به همراه فیلم شیرینگ از آن عبور می‌کنند. دمای داخل تونل به گونه‌ای تنظیم میشود که فیلم شیرینگ به دور محصول جمع شده و یک بسته‌بندی محکم و فشرده ایجاد کند. این قسمت از دستگاه نیز وظیفه ایجاد محیط حرارتی برای جمع شدن فیلم شیرینگ به دور محصول را به عهده دارد.
فیلم شیرینگ (Shrink Film)
فیلم شیرینگ از جنس پلاستیک‌هایی مانند پلی‌اتیلن، پلی‌الفین یا PVC ساخته میشود. این فیلم‌ها به دلیل خاصیت جمع‌شوندگی تحت حرارت، برای بسته‌بندی محصولات به کار می‌روند. وظیفه این قسمت نیز پوشش‌دهی محصولات برای ایجاد بسته‌بندی محافظ است.
رول بازکن (Film Unwinder) از قطعات دستگاه شیرینگ پک
رول بازکن دارای سیستم‌های کنترلی برای تنظیم میزان کشش و سرعت باز شدن فیلم است تا از پارگی و اتلاف فیلم جلوگیری شود و وظیفه آن نگهداری و بازکردن رول فیلم شیرینگ برای استفاده در فرآیند بسته‌بندی است.
کنترلر دما (Temperature Controller)
کنترلر دما از سنسورهای حرارتی برای نظارت بر دمای دستگاه استفاده می‌کند و با تنظیم المنت‌ها و هیترها، دمای مطلوب را حفظ می‌کند. این قطعه برای جلوگیری از نوسانات دما و حفظ کیفیت بسته‌بندی بسیار حیاتی است. وظیفه کنترلر دما تنظیم و کنترل دمای سیستم حرارتی و تونل حرارتی است.
سیستم تهویه (Cooling System) از قطعات دستگاه شیرینگ
سیستم تهویه شامل فن‌ها و واحدهای خنک‌کننده است که پس از خروج محصول از تونل حرارتی، آن را به سرعت خنک می‌کنند تا فیلم شیرینگ به طور کامل جمع شده و بسته‌بندی نهایی محکم و ثابت شود. خنک کردن محصول بعد از خروج از تونل حرارتی نیز بر عهده این قسمت از دستگاه است.
موتور (Motor) دستگاه شیرینگ
موتورهای دستگاه شیرینگ پک از نوع الکتریکی هستند و با کنترل سرعت و قدرت، حرکت یکنواخت و پیوسته نوار نقاله و دیگر اجزا را تضمین می‌کنند. تأمین نیروی محرکه برای نوار نقاله و سایر اجزای متحرک دستگاه از جمله وظایف این قسمت از دستگاه است.
سیستم کنترل (Control System) دستگاه شیرینگ پک
سیستم کنترل شامل پنل‌های کنترلی PLC (Programmable Logic Controller) و سایر تجهیزات الکترونیکی است که به اپراتور امکان تنظیم و کنترل پارامترهای مختلف دستگاه را می‌دهند. این سیستم قابلیت تنظیم سرعت نوار نقاله، دمای تونل حرارتی و سایر تنظیمات دستگاه را فراهم می‌کند و وظیفه آن مدیریت و هماهنگی عملکرد اجزای مختلف دستگاه است.
سنسورها (Sensors) در شیرینگ پک
سنسورها در نقاط مختلف دستگاه نصب می‌شوند تا اطلاعاتی مانند دمای داخلی تونل، موقعیت محصول و سرعت نوار نقاله را به سیستم کنترل ارسال کنند. این اطلاعات برای بهبود دقت و کارایی دستگاه حیاتی هستند. نظارت و کنترل دقیق بر عملکرد دستگاه نیز بر عهده این بخش از دستگاه است.
جمع‌بندی
دستگاه شیرینگ پک از مجموعه‌ای پیچیده از قطعات مکانیکی و الکترونیکی تشکیل شده است که هر یک وظیفه خاصی را بر عهده دارند. هماهنگی و عملکرد صحیح این قطعات تضمین کننده کیفیت و کارایی بسته‌بندی نهایی است. نگهداری و تعمیرات دوره‌ای این قطعات نیز برای جلوگیری از خرابی و افزایش عمر مفید دستگاه ضروری است.